Bạn có bao giờ ước có một gia sư riêng, một trợ lý học tập siêu thông minh, luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc và giúp bạn làm bài tập 24/7? Giờ đây, điều đó hoàn toàn có thể với Trí tuệ Nhân tạo (AI) như ChatGPT hay Gemini.
Tuy nhiên, bí quyết để tận dụng tối đa sức mạnh của AI không nằm ở bản thân AI, mà ở một kỹ năng đơn giản nhưng vô cùng quan trọng: kỹ năng viết prompt. Một học sinh biết dùng prompt tốt sẽ hơn người học gấp đôi, vì họ biết cách “giao tiếp” với AI để biến nó thành công cụ học tập mạnh mẽ nhất.
Prompt là gì?
Đơn giản, prompt là câu lệnh, câu hỏi hoặc yêu cầu mà bạn nhập vào một công cụ AI để nhận được phản hồi.
Hãy tưởng tượng bạn có một người bạn siêu thông minh, biết mọi thứ trên đời. Nếu bạn hỏi một câu chung chung như: “Kể cho tôi nghe về lịch sử,” người bạn đó sẽ trả lời một cách chung chung và lan man. Nhưng nếu bạn hỏi một câu cụ thể: “Hãy giải thích về các nguyên nhân dẫn đến Cách mạng Tháng Mười Nga, dành cho học sinh cấp 3, và liệt kê các mốc thời gian chính,” người bạn đó sẽ đưa ra một câu trả lời ngắn gọn, có cấu trúc và đúng trọng tâm.
Trong trường hợp này, câu hỏi chi tiết đó chính là prompt.
Tại sao “dùng prompt tốt” lại quan trọng?
Không phải tất cả các prompt đều như nhau. Sự khác biệt giữa một prompt tốt và một prompt kém là sự khác biệt giữa một câu trả lời chung chung và một câu trả lời chính xác, có giá trị.
- Prompt kém: “Viết về vật lý.”
- Prompt tốt: “Giải thích Định luật bảo toàn năng lượng trong vật lý bằng ngôn ngữ đơn giản, kèm một ví dụ ứng dụng trong đời sống hàng ngày.”
Bạn thấy đấy, prompt tốt cung cấp bối cảnh, đối tượng và mục tiêu cụ thể, giúp AI hiểu chính xác những gì bạn cần.
Bí quyết học tập hiệu quả gấp đôi với prompt
1. Cá nhân hóa gia sư
Thay vì đọc sách giáo khoa, hãy biến AI thành gia sư riêng của bạn.
- Prompt:
Bạn là một gia sư giỏi môn [Môn học]. Hãy giải thích khái niệm [Khái niệm] cho tôi như thể tôi là học sinh [Lớp học] và đang gặp khó khăn. - Ví dụ:
Bạn là một gia sư giỏi môn Hóa học. Hãy giải thích khái niệm cân bằng hóa học cho tôi như thể tôi là học sinh lớp 10 và đang gặp khó khăn.
2. Tóm tắt và đơn giản hóa kiến thức
Nắm bắt kiến thức cốt lõi của một bài giảng hay một chương sách chưa bao giờ dễ dàng đến thế.
- Prompt:
Tóm tắt đoạn văn sau đây thành 5 ý chính và sử dụng ngôn từ dễ hiểu: [Dán đoạn văn]. - Prompt:
Phân tích bài thơ [Tên bài thơ] theo các luận điểm sau: [Liệt kê các luận điểm]. - Ví dụ:
Phân tích bài thơ 'Sóng' của Xuân Quỳnh theo các luận điểm sau: vẻ đẹp của tình yêu, nỗi nhớ trong tình yêu, sự thủy chung và khát vọng vĩnh cửu.
3. Luyện tập và tự kiểm tra
Học mà không luyện tập thì kiến thức sẽ trôi đi. AI giúp bạn tạo ra bài tập không giới hạn.
- Prompt:
Hãy tạo 10 câu hỏi trắc nghiệm có đáp án chi tiết về chủ đề [Chủ đề] để tôi tự ôn tập. - Prompt:
Tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện lịch sử. Sau đó bạn sẽ đặt 5 câu hỏi để kiểm tra kiến thức của tôi. - Ví dụ:
Hãy tạo 10 câu hỏi trắc nghiệm có đáp án chi tiết về chủ đề "Định lý Pytago" để tôi tự ôn tập.
4. Sáng tạo và giải quyết vấn đề
AI không chỉ là công cụ học thuộc lòng. Nó còn là một đối tác sáng tạo.
- Prompt:
Hãy tạo một câu chuyện giả tưởng để giải thích [một khái niệm khoa học] một cách thú vị. - Prompt:
Hãy gợi ý một dự án khoa học sáng tạo mà tôi có thể làm để ứng dụng [một định luật vật lý]. - Ví dụ:
Hãy gợi ý một dự án khoa học sáng tạo mà tôi có thể làm để ứng dụng Định luật Ohm.
